Å vere frivillig er meir enn å smøre blingsar for band.  Å vere frivillig gjev deg sjansen  til å høyre lyden før alle andre.

Festivaltid er frivilligheitstid. Og i Bergen no om dagen myldrar det av frivillige med nattjazz- og fib-T-skjorter. Samla står dei for uendeleg mange timar gratisarbeid.  Samla står dei for eit utal kreative løysingar på praktiske dilemma.   Og er det ein stad ein verkeleg ser dette her i byen så er det på Nordnes.  Den årlege horden med frivillige kring Nattjazz-general Skjerdal er eit sikkert vårteikn.  Og for mange av dei 320 (det er årets frivillig-tal!) er det å vere Nattjazzfrivillig mykje meir enn Nattjazz: det er ein livsstil som pregar dei året rundt.  Det er dei som er hardcore.

Kjelder i Nattjazzen fortel at det er ca. femti som karakteriserast som hardcore . Dei møtest året rundt på jazzkonsertar på USF og bruker året til å førebu seg mentalt til mai.  Eg har sjølv ein hardcore nattjazzar i min venekrins. Eg vel å kalle han Osvald men han veit sikkert kven han er. Han har til vanleg ein viktig jobb ved ein kontorpult i kommunen – men det er nattjazzar han eigentleg er.

No må eg skyte inn at frivilligheit dei siste åra blitt ein del av det politiske livet: frivilligheit blir nemnd i offisielle takketalar og  ordførar-opningar.  Og det syns eg er trist.  Eg meiner dette kan utvatne og instrumentalisere eit vesentleg aspekt ved det å vere frivillig.  Det er x-faktoren eg sjølv har kjend på over mange år som festivaltryne (særleg som festivalsjef i Borealis).  Og denne faktoren gjer den frivillige erfaringa til noko lysår unna  dei politiske reknskapa:  å vere frivillig gjev deg sjansen til å høyre lyden for første gong.   Som frivillig kan du vere den første som får høyre lyden – eller sjå kunsten.  Det same fenomenet finn også stad i andre festivalar –  som til dømes Periferi-festivalen, Ekko eller Festspillene.

Alle festivalar har sin lyd og dei fleste festivalar har frivillige som vil ta del i denne lyden.  Det er løna dei får for strevet – ved sidan av vener, nettverk, arbeidserfaring, bongar og festivalpass.

Teorien bekreftar også dei eg møtte på Nattjazz i går.  Ein roleg måndag på USF med berre ein konsert på plakaten.  Ei av dei som bekreftar min lydteori er Tina Engedal – frivillig artistansvarleg for BIT20 og Ugress.  Og i same stund er samtidsensemblet BIT20  samla til lydsjekk på scenen.  Gisle Martens Meyer og dirigent Baldur Brønnimann også.  Saman skal dei prøve på kveldens bestillingsverk.  Medan me står i Røkeriet er me vitne til dette: at den første lyden frå BIT20 kjem  strøymande ut i rommet. Frå trombonane, celloane, harpa, fiolinane,  xylofonane, synthane, computaren og alle høgtalarane.    Og denne gongen er det Engedal som er den heldige. Ho er først med å få med seg lyden.